میگو پرورشی چیست ؟

میگو از جانوران آبزی است که جز شاخه بندپایان و رده سخت پوستان است .میگوها انواع گوناگون دارند که در آب شور و شیرین و هم در مناطق گرم و سرد یافت می شوند .
بیش از ۳۰۰ گونه از آنها در سرتاسر جهان وجود دارند .میگوی موجود در آبهای خلیج فارس و دریای عمان از نوع گرمسیری است .

• پرورش و صادرات میگو در ایران :

از فعالیت های عمده و اساسی که طی چند سال اخیر در سطح شیلات مطرح بوده است فعالیت های بخش پرورش آبزیان و به ویژه پرورش میگو است میگو آبزی ارزشمندی است که از نظر مواد مغذی از ارزش صادراتی بالایی برخوردار است طی چند سال اخیر کوشش های ارزشمندی به انجام رسیده است تا زمینه تحقق یکی از مهمترین برنامه های توسعه زیر بخش شیلات یعنی تکثیر وپرورش میگوهای دریایی فراهم گردد ثمره این تلاش ها امروز با وجود صدها هکتار مزارع پرورش میگو درگوشه و کنار نوار ساحلی جنوب کشورخودنمایی می کند. پرورش میگو از جمله فعالیت های آبزی پروری است که با توجه به سود آوری و کسب درآمد ارزی و وجود مناطق مستعد در کشور در حال گسترش می باشد و تا کنون سرمایه گذاری های وسیعی در این زمینه انجام پذیرفته است.

تولید، اشتغال ، ازرآوری، تامین گوشت، ایجاد کمربند امنیتی در نوار ساحلی ،توسعه و عمران و… از جمله مزایای پرورش میگو در کشور است ..

ملل آسیا اولین افرادی بودند که اقدام به پرورش میگو کردند .از آنجا که در قدیم امکان تکثیر و تولید لارو میگو وجود نداشته است برای تامین لارو میگو از محیط های طبیعی دریا استفاده  می شد
لاروهای جمع آوری شده از سواحل به استخرهای پرورشی که معمولا دو منظوره (توام با برنج ،ماهی و ..) بودند انتقال می یافتند .سیستم پرورشی در آن دوره به صورت گسترده بود . لذا بازدهی پایینی داشت .
با پیشرفت علوم در این زمینه پرورش میگو رو به رشد گذاشت بطوری که در زمان حاضر این فعالیت برای کشورهای جنوب شرقی آسیا از اهمیت بالایی برخوردار است(ارز اوری -صادرات-اشتغال و …)پرورش میگو در منطقه خلیج فارس و دریای عمان در ابتدا توسط کشورهای کویت و بحرین صورت گرفت .
فعالیت های پرورشی در ایران از سال ۱۳۶۳ آغازو تا کنون از از سیر رو به رشد برخوردار بوده است .

• معرفی انواع میگوهای پرورشی :

  در انتخاب گونه پرورشی دقت و مشورت لازم را متخصصین مربوطه بکنید .انتخاب گونه میگو باید به نحوی باشد که از رشد مناسب و سریع در منطقه برخوردار باشد و ثانیا فراهم آوردن لارو ،غذا و محیط پرورشی آن با هزینه متعادل و بدون مشکل امکانپذیر باشد .با توجه به این موضوع گونه پرورشی زیر معرففی می شوند :

1. میگو سفید هندی
2. میگو موزی
3. میگو سبز ببری
4. میگو ببری سیاه

  در آبهای خلیج فارس و دریای عمان ۱۸ گونه میگو شناسایی شده است. مهمترین گونه اقتصادی از نظر صید و صیادی ، میگوی ببری سبز (Penaeus semisulcatus) می باشد که در بیشتر زیستگاه های خلیج فارس و دریای عمان یافت می شود اما بیشترین پراکنش و صید آن در آبهای ساحلی استان بوشهر می باشد.
میگوی موزی (Penaeus merguensis) که از نظر تجاری در رده دوم قرار دارد، بیشتر در آبهای استان هرمزگان صید می گردد.
سایر گونه ها مثل میگوی سفید هندی (Fenneropenaeus indicus) و میگوی ببری سیاه (Penaeus monodon) علی رغم داشتن جثه درشت، بدلیل فراوانی اندک و محدودیت زیستگاه، مورد بهره برداری اقتصادی قرار نمی گیرند.

سه گونه دیگر هم وجود دارد بنام میگوی خنجری (Penaeus stylifer)، سفید  (Metapenaeus affinis ) و میگوی ریز سفید در سرتاسر خلیج فارس و دریای عمان پراکنش داشته اما ارزش صادراتی ندارند. بهره برداری از این سه گونه بیشتر برای مصرف در بازارهای محلی و منطقه ای صورت می گیرد.

1. میگو سفید هندی penaeus indicus

   این گونه بدنی نیمه شفاف ،به رنگ صورتی کم رنگ تا زرد دارد .از مهمترین مشخصات این گونه وجود یک جفت آنتن بسیار بلند شیری رنگ است که آن را از سایر گونه ها متمایز می سازد .
   این گونه در مقایسه با سایر گونه ها برای پرورش در سواحل جنوبی کشور از بازدهی خوبی برخوردار است و بخش وسیعی از استخرهای پرورشی را به خود اختصاص می دهد .
   درجه حرارت ۲۲ تا ۲۳ درجه سانتیگراد و شوری ۱۵ الی ۲۵ ppm برای پرورش اینگونه مناسب است .
   نکته ای که باید توجه داشت فساد پذیری زودتر این گونه نسبت به سایر گونه های دیگر است لذا در حمل ونقل و نگهداری بعد از صید باید بسیار دقت کرد .
   این میگو بومی آبهای استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان است. میگوی سفید هندی نسبت به میگوی ببری سبز در برابر شوری مقاومتر است.

بررسی پرورش میگوی سفید هندی ‏ از سال ۱۳۷۴ در مرکز تحقیقات میگو آغاز گردید. از سال ۱۳۷۷ با رویگردانی پرورش دهندگان از میگوی ببری سبز, پرورش میگوی سفید هندی در مقیاس تجاری شروع شد. تحقیقات پیرامون این گونه در حال حاضر نیز ادامه دارد ولی به دلیل شیوع بیماری لکه سفید در استان های خوزستان و بوشهر جای خود را به میگوی وارداتی وانامی داده است.پرورش این گونه در استان هرمزگان و سیستان بیشتر مورد توجه قرار گرفته است

1. میگو موزی penaeus merguiensis

   بدن میگو موزی به رنگ صورتی تا زرد کمرنگ است و خالهای قرمز مایل به قهوه ای دارد (شبیه موز کمی مانده )
   این گونه در آبهای جنوبی کشور به صورت طبیعی وجود دارد و از انواع میگوهای مرغوب محسوب می شود .

   درجه حرارت ۲۵ الی ۳۲  و میزان شوری ۱۵ الی ۳۲ ppm  برای پرورش این گونه مناسب است

   این میگو در  آبهای ساحلی استان هرمزگان یافت می شود. بدلیل اینکه پوست نازک دارند از سایر گونه ها حساس تر است و شرایط پس از صید را به سختی تحمل می کند. در صورتی که زمان بین صید و تخم کشی آن کوتاه باشد براحتی تکثیر می گردد. بررسی این میگو از سال ۱۳۷۱ و پرورش ان از سال ۱۳۷۵ آغاز گردیده است

2. میگو سبز ببری penaeus semisulcatus
   
   بدن این میگو باند هایی رنگی دارد که این باندها بصورت اریب یا متقاطعند . درایران مطالعات فراوانی بروی این گونه برای پرورش صورت گرفته است که هم اکنون نیز ادامه دارد  .اما هنوز اطلاعات دقیقی درباره شرایط زیستی آن در دسترس نیست .
   درجه حرارت ۲۴ الی ۳۴ درجه و شوری ۱۵ الی ۲۸ ppm  برای پرورش این گونه مناسب است

    

   نکته : از انجاییکه این گونه نسبت به تغییرات شوری مقاوم و از سازگاری مناسبی در نقاط مختلف برخوردار است .گونه پرورشی تشخیص داده شده است .

   میگوی ببری سبز یکی از اولین میگوهای بومی کشور می باشد که از ذخایر قابل توجهی برخوردار است و حضور آن در تمامی آب های خلیج فارس و دریای عمان به خصوص در آب های ساحلی استان بوشهر قابل توجه است.
   میگوی ببری سبز در ایران  در سال های ابتدایی توسعه پرورش میگو به عنوان اولین گونه بومی با شرایط مناسب برای تکثیر و پرورش مورد توجه قرار گرفت و در همان سال ها در استان های بوشهر و هرمز گان به تولید قابل قبول در عرصه تکثیر و پرورش رسید.
   تکثیر آزمایشی این میگو در ایران در سالهای ۶۴-۱۳۶۳ در استان بوشهر به صورت محدود و در سطح پایلوت انجام گرفت  و  برای اولین بار در سال ۱۳۷۰ در سطح وسیع و تجاری در مرکز تکثیر بندرگاه استان بوشهر با تولید ۳۰۰ هزار قطعه بچه میگو، آغاز و تکثیر شد.

   پس از آن در سال ۱۳۷۱ علاوه بر مرکز تکثیر بندرگاه بوشهر، مرکز تکثیر و پرورش میگوی کلاهی در استان هرمزگان، اقدام به تکثیر این گونه در سطح تجاری نمود. در سال ۱۳۷۶ میگوی ببری سبز بعلت تلفات و بازماندگی پایین جایگاه خود را در بین پرورش دهندگان از دست داد. با توجه به اهمیت گونه های بومی, تحقیقات پیرامون این گونه تا سال ۱۳۸۲ ادامه داشت.

3. میگو ببری سیاه

   یکی از مهمترین میگوهای پرورشی است ویکی از درشت ترین آنهاست . اندازه ماده ها ۷/۳۳ و نرها ۸/۲۶ می رسد.وزن آنها تا ۱۵۰ گرم میرسد .این میگو ها رشد سریع ودر برابر بیماری هاو شرایط محیطی مقاومتر است.دامنه تحمل شوری بین ۲۵_۵ وحتی در آب شیرین تا مدت کمی تحمل دارند ، درجه مناسب آب بین ۳۴_۲۴ می باشد .