لباس کار چیست؟
لباس کار از مهم ترین و اساسی ترین وسایل برای حفاظت از هر فرد در شرایطی کاری مختلف و خطرناک است. لباس کار ایمنی از شخص در برابر هر گونه آسیب و خطری محافظت می کند.
برای بسیاری، یونیفرم می تواند یک امتیاز باشد. این نشان می دهد که شما بخشی از یک تیم مجموعه ای هستید که با یک برند خاص هماهنگ است. از طرف کارفرما، لباس های شرکتی می توانند برای بهره وری، کارایی و مهمتر از همه مشارکت کارکنان بسیار مفید باشند.
تحقیقات تاریخی نشان می دهد که اولین ظاهر لباس های فرم کار را می توان به قرون وسطی ردیابی کرد. در طول این مدت، کارگران برای نشان دادن نقش شغلی خاص خود، یا برای همسویی با کارفرمایی خاص، اغلب ارتش یا در خدمت لردها، بر روی لباس های خود نشان می پوشیدند. این به آنها اجازه داد تا به سرعت مشروعیت خود را هنگام انجام خدمات خود ثابت کنند و همچنین به راحتی توسط دیگران به رسمیت شناخته شوند.
بازرگانانی که به اصناف خاصی تعلق داشتند نیز نشان هایی می پوشیدند تا نشان دهند که کار و کالاهای آنها کیفیت کافی برای پذیرش دارند و به مردم نشان می دادند که می توان به این بازرگانان اعتماد کرد. مشروعیت مشابهی در مورد یونیفرم های بسیاری از سازمان ها امروز اعمال می شود.لباس کار با توجه به هر شغلی متفاوت است و برخی از شغل ها خطرات خاصی دارند که لباس های کار تا حدودی از آن ها محافظت می کند. به عنوان مثال لباس کار آتش نشان ها ضد حریق می باشد. لباس کار باید استاندارد باشد، یکی از نشانه های آن ها این است که نه تنگ هستند و نه گشاد. زیرا فرد نمی تواند وظایف خود را به درستی انجام بدهد.
لباس کار یک پوشش سراسری است که تمام بدن را محافظت میکند بدیهی است هر چه الیاف بکار رفته شده در پارچه طبیعیتر باشد، تبادل حرارتی آن آسانتر است . البسه اختصاصی در مشاغل ویژه و نیز فصول سرد که از جمله می توان لباس عایق سرما و رطوبت مخصوص سردخانه، لباس نسوز مخصوص کوره و لباس ضد حریق از جنس پارچه های PVC را نام برد.
انواع لباس کار یکی از انواع تجهیزات ایمنی و فردی به شمار می آیند. نوع و جنس انواع این لباس، با توجه به فعالیت شغلی و دلیل استفاده از آن، با یکدیگر متفاوت است. لباس کار به حفظ جان فرد کمک می کند و از آسیب های احتمالی در هنگام کار جلوگیری می نماید. هریک از کارکنان در محیط های شغلی خود، باید از لباس کار مناسبی استفاده نمایند.
اگر شما هم قصد آشنایی با انواع لباس کار را دارید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
آشنایی با انواع لباس کار
لباس های کار باتوجه به کاربردهایی که دارند، در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند. در این بخش از مقاله قصد داریم تا به معرفی انواع این محصول ایمنی بپردازیم:
لباس کار یکسره
این لباس کار با نام لباس کار سرهمی یا بیلرسوت نیز شناخته می شود. لباس کار یکسره به طور کامل بدن افراد را پوشش می دهد. از این رو به این پوشش، کاورال نیز گفته می شود. استفاده از این لباس کار ایمنی برای افرادی که تحرک زیادی دارند، گزینه مناسبی است. لباس کار یکسره به سه نوع خلبانی، دو بنده و سرهمی نسوز تقسیم می شود.
لباس کار دو تکه
لباس کار دوتکه شامل یک کت و یک شلوار یا به عبارت دیگر یک کاپشن و شلوار است. این لباس کار ایمنی با جنس های مختلفی تولید و به بازار ارائه می شود. لباس ایمنی کاپشن و شلوار در انواع مختلفی مانند لباس ایران خودرویی، لباس کار معدن ، لباس دو تکه نوار شبرنگ دار و … دسته بندی می شود. شلوار این لباس کار در انواع کمرکش و دکمه ای به بازار عرضه می شود.
لباس کار دو بندی
این لباس کار به صورت دو بنده به یک شلوار متصل می شود و آستین ندارد. بنابراین این پوشش حفاظت کمی برای افراد ایجاد می نماید. این لباس برای مشاغلی همچون نجاری و تعویض روغنی کاربرد دارد. این لباس از جنس های پلی استر، پنبه و فلامنت تولید شود.
این لباس یکی از پرمصرف ترین لباس های ایمنی کار به شمار می آید. روپوش کار برای افرادی که در درمانگاه ها و بیمارستان ها کار می کنند، مورد استفاده قرار می گیرد. لازم به ذکر است که استفاده از روپوش کار، ایمنی بالایی برای افراد ایجاد نمی کند و بیشتر به نظافت فردی کمک می کند. انواع روپوش کار با توجه به سایز و جیب، در مدل های گوناگونی تولید می شوند.
انواع جلیقه کار در انواع شبرنگ و خبرنگاری تولید و عرضه می شوند. جلیقه کار شبرنگ برای مأمورین انتظامی، شهرداری و کارکنانی که در شب کار می کنند، استفاده می شود. همچنین استفاده از جلیقه خبرنگاری، موجب هماهنگی و نظم بخشیدن به تیم کارکنان می شود.
انواع لباس کار ایمنی براساس کاربرد
لباس های کار باتوجه به کاربردهایی که دارند، در انواع گوناگونی تقسیم می شوند. در ادامه این بخش از مقاله انواع لباس کار به معرفی انواع این محصولات می پردازیم:
لباس نقاشی
لباس کار نقاشی معمولاً به صورت یکسره تولید می شود و از پاشش رنگ بر روی لباس کارکنان جلوگیری می کند. همچنین باعث می شود که بهتر و راحت تر بتوان کار نقاشی و رنگ کاری را انجام داد. معمولاً این لباس های کار به صورت یکبار مصرف و با رنگ های روشن یا سفید عرضه می شود.
لباس جوشکاری یا لباس ایمنی نسوز
در محیط هایی که اشتعال و حرارت زیادی وجود دارد، لازم است از لباس ضدحرارت و نسوز استفاده شود. وجود جیب های بزرگ و اضافی، خطر اشتعال را برای کارکنان بالاتر می برد. لازم به ذکر است که جنس لباس های نسوز باید کتان یا جین باشد. استفاده از لباس کار لی یا جین در هنگام سوختگی، درصد سوختگی پایین تری را ایجاد می نماید.
جنس لباس های نسوز می تواند لی و کتان نیز باشد. البته اگر بخواهید از لباس های نسوز با قیمت بیشتر استفاده کنید، می توانید جنس های فلامنت و کجراه را نیز تهیه نمایید. لازم به ذکر است که لباس های جوشکاری نباید هیچگونه جیب و ظریف کاری داشته باشد. ساختار لباس های نسوز و ضد آتش در گذشته، بیشتر از آزبست با روکش فسفات بوده است.
امروزه به دلیل معایب این پارچه، از آلومینیوم و PVC نیز استفاده می شود. در پارچه لباس های ایمنی صنایع نفت و گاز، معمولاً از درصد پنبه زیاد (بین ۷۵ تا ۱۰۰ درصد پنبه) استفاده می شود. همین طور در لباس های کار نفتی، پلی استر نیز طرفدار زیادی دارد. در واحدهای فنی، ۶۵ درصد پلی استر و بین ۳۰ تا ۳۵ درصد ویسکوز استفاده می شود.
لباس کار ضد رادیواکتیو و ضد اسید
لباس های ضد رادیواکتیو از جنسی تهیه شده اند که می توانند اشعه های مضر رادیواکتیو را برگشت دهند. همچنین لباس ایمنی در محیط اسیدی باید از جنس نسوز و بدون هیچ گونه پارگی باشد. لازم به ذکر است که به دلیل وجود مواد خطرناک اسیدی، استفاده از دستکش ضد اسیدی و عینک ایمنی نیز ضرورت دارد.
لباس کار مهندسی
انواع لباس کار مهندسی لازم است از جنسی تهیه شوند که موجب حرکت جریان هوا بشوند. لباس های مهندسی مرغوب از جنس الیاف طبیعی مانند پنبه و یا ویسکوز تولید می شوند. رنگ لباس ایمنی مهندسی به رنگ های مشکی، طوسی، سرمه ای و قرمز است. لازم به ذکر است که لباس کار مهندسی به صورت یکسره و کاپشن و شلوار تولید می شود.
لباس کار آتش نشانی
لباس کار آتش نشانی به دلیل حساسیت های شغلی کارکنان، از ساختار پیچیده ای برخوردار است. لباس کار آتش نشانی از موادی تشکیل می شود که به صورت دیرسوز یا نسوز عمل می کند و از سوختن بدن افراد در محیط شغلی جلوگیری می نماید.
لباس خدماتی یا کارگری
این لباس ها به صورت ساده هستند و رنگ های خنثی دارند. لباس کار خدماتی به صورت یک تکه و دوتکه به بازار عرضه می شود. انواع لباس های خدماتی در دو نوع بلوز و شلوار دکمه ای و کاپشن شلوار زیپی عرضه می شوند.
لباس کار صنایع غذایی
این نوع لباس های کار در صنایع غذایی و کارخانه های مواد غذایی مورد استفاده افراد قرار می گیرند. لباس کار صنایع غذایی شامل بلوز و شلوار، روپوش، پیشبند، لباس یکسره، جلیقه، کفش و کلاه و … است. همچنین استفاده از انواع لباس کار، جهت راحتی افراد حین انجام کار و حفظ بهداشت آنها لازم و ضروری است.
لباس کار اداری
لباس کار اداری یا لباس فرم اداری در اداره ها مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از اداره ها از فرم اداری مخصوص به خود برخوردار هستند. همچنین کارمندان جهت حاضر شدن در سر کار خود، باید فرم اداری مخصوصی را بپوشند. لباس فرم های اداری به صورت مانتو، لباس نگهبانی، پیراهن، جلیقه، کفش، کلاه و … مورد استفاده قرار می گیرند.
لباس با قابلیت دید بالا
این نوع لباس های ایمنی برای کارگران راهسازی و جاده، خطوط لوله، جرثقیل، نگهبانان شب و رانندگان لیفتراک مناسب است.
برای آشنایی بیشتر با پوشاک صنعتی به آدرس زیر مراجعه کنید :
https://medium.com/@parsasaeed733/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C-4818b2f3453e
پارچه های لباس کار
همانطور که گفته شد، لباس های ایمنی کار برای کاربردهای گوناگونی استفاده می شوند. لباس کار ایمنی می تواند عایق سرما و گرما باشد. لباس های نسوز و ضد حرارت باید از پارچه های مخصوص استفاده کنند.
لباس ایمنی که در محیط های گرم و با حرارت استفاده می شود، معمولاً با پوشش آلومینیوم است و تا ۹۰ درصد اشعه مادون قرمز را برگشت می دهد. در ادامه به معرفی انواع رایج پارچه های لباس کار می پردازیم:
- پارچه فلامنت: لباس کارهایی با پارچه های فلامنت، ۱۰۰ درصد از پلی استر تشکیل شده اند.
- پارچه ۷۰۳۰: پارچه ۷۰۳۰ از ۷۰ درصد پنبه و ۳۰ درصد پلی استر تشکیل می شود.
- پارچه ویسکوز: پارچه های ویسکوز معمولاً از ۲۰ درصد پنبه و ۸۰ درصد پلی استر تشکیل می شوند.
- پارچه کتان: پارچه های کتان از ۱۰۰ درصد پنبه تشکیل می شوند.
همچنین درصد پنبه و کتان در انواع لباس کار می تواند به صورت ۳۵ درصد، ۶۵ درصد، ۷۰ درصد و یا حتی ۱۰۰ درصد نیز متغیر باشد.
کاربردهای لباس کار
در ادامه این بخش از مقاله انواع لباس کار به ضرورت استفاده از لباس های کار خواهیم پرداخت:
- حفاظت از جان افراد
- ایمنی در برابر حوادث ناگهانی
- ایجاد نظم و آراستگی
- متحد الشکل کردن نیروی کار
- شناسایی افراد در محیط کار
نکات ایمنی در استفاده از لباس کار
در ادامه این بخش از مقاله انواع لباس کار به نکات مهمی که هنگام استفاده از انواع این محصول باید رعایت شود، می پردازیم:
- لباس کار ایمنی باید کاملاً سایز کاربر باشد. همانطور که پیش از این اشاره کردیم، لباس کار نباید بزرگ تر و یا کوچک تر از سایز افراد باشد. همچنین آستین های بلندی نداشته باشد و تنه ها و دست ها را پوشش دهد.
- هنگام استفاده از لباس کار، از زیورآلات و اشیا فلزی مانند کلید در داخل جیب، استفاده نکنید.
- کارکنانی که در محیط های پرخطر و با مواد مضر کار می کنند، باید لباس هایی با پارچه های ضد آب و ضد سموم بپوشند تا دچار مسمومیت پوستی نشوند.
- لازم به ذکر است که انتخاب لباس کار دو تکه، سرهمی و موارد دیگر با توجه به شغل شما باید انجام شود. به عنوان مثال، آشپزها نمی توانند از لباس کار یکسره استفاده نمایند.
برخی از لباس های کا به صورت دو تکه هستند. مانند کت و شلوار یا کاپشن و شلوار و یا بلوز و شلوار است که از جنس ها و پارچه های مختلفی تولید شدند. این مدل لباس ها برای صنعت خودروسازی، آتش نشانی و کار در معدن و ... مناسب هستند. برخی از این لباس های کار دارای نوار شبرنگ می باشند، مانند لباس های ماموران شهرداری و ... . کمر شلوار این لباس ها به صورت کشی و یا دکمه ای است که کارفرما آن را انتخاب می کند.
نوعی دیگر از لباس های کار، لباس کار دوبندی است. این لباس برای برخی مشاغل مانند: تعویض روغنی، نجاری و ... مناسب است. شلوار این لباس به وسیله ی دو بند به هم متصل می شود. این لباس پوشش زیادی ندارد و متریال به کار رفته در پارچه ی آن از جنس پلی استر پنبه و فلامنت می باشد.
یکی از پرکاربردترین لباس های کار روپوش می باشد. که اغلب در مکان هایی مانند مراکز درمانی و بیمارستان ها از آن استفاده می شود. روپوش ها ایمنی ندارد.یکی دیگر از لباس های کار جلیقه است که اغلب مشاغلی مانند : خبرنگاری، مامورین نیروی انتظامی و شهرداری از این لباس استفاده می کنند. برخی از آن ها دارای شبرنگ هستند. که برای کار در شب استفاده می شود.
نکاتی برای استفاده از لباس کار :
• لباس ایمنی و لباس کار باید بر اساس سایز فرد تولید شود. و به هیچ عنوان از لباس های تنگ و گشاد استفاده نکنید. زیرا در کار کردن شما اختلال ایچاد می کند.
• لباس کار باید دوختی مقاوم و باکیفیت داشته باشد.
• برخی از پارچه های لباس های کار، دارای خاصیت ضد آب و ضد سم هستند، اگر در محیطی کار می کنید که در معرض خطر هستید باید از این لباس ها استفاده کنید تا سلامت شما به خطر نیفتد.
• باید با توجه به نوع کار خود، مدل لباس کار (دوتکه، یک تکه، دوبندی و ...) و همچنین جنس لباس را انتخاب کنید.
• استفاده از آویز، یا هر چیز اضافه، روی لباس کار ممنوع است.
• رنگ لباس کار را باید متناسب با نوع کار و شرایط محیطی انتخاب کنید.
• لباس های کار دوبنده به گونه ای طراحی و دوخته شده اند که قابلیت تنظیم دارند.
• برخی از لباس های کار به گونه ای دوخته شده اند که برای تنظیم سایز، در قسمت مچ پا، دارای یک زیپ هستند.
• هنگام پوشیدن لباس کار ایمنی باید از کفش و کلاه و دستکش ایمنی نیز استفاده شود.
• استفاده از لباس کار باید متناسب با فصل های سرد و گرم سال انتخاب شود.